Η πρώτη σας ημέρα στην αιμοκάθαρση στο κέντρο μας
Ανακαλύπτοντας ότι θα χρειαστείτε μια σωτήρια θεραπεία, όπως η αιμοκάθαρση μπορεί να είναι σοκαριστικό στην αρχή. Είναι φυσικό να είστε λίγο νευρικοί ή και ανήσυχοι. Η πρώτη ημέρα της αιμοκάθαρσης, θα σημαίνει για εσάς ότι θα μεταβείτε σε ένα νέο μέρος για αρκετές ώρες, θα συναντήσετε τη νέα ομάδα υγειονομικής περίθαλψης και άλλα άτομα που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση και βιώνουν μια νέα ιατρική διαδικασία σε νέο περιβάλλον. Ενώ πολλοί άνθρωποι αρχίζουν να αισθάνονται σαν “επαγγελματίας αιμοκάθαρσης” μετά από μερικές συνεδρίες και θα σας πουν να μην ανησυχείτε, αυτό μπορεί να είναι δύσκολο να το πιστέψετε στην αρχή. Η εκμάθηση για το τι μπορείτε γενικά να περιμένετε στη θεραπεία αιμοκάθαρσης μπορεί να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε και να αισθανθείτε καλύτερα για την πρώτη σας ημέρα κατά την αιμοκάθαρση.
Τι να φέρετε στο κέντρο αιμοκάθαρσης
Το κέντρο αιμοκάθαρσης δεν είναι νοσοκομείο και όλοι μας προσπαθούμε να μην σας το θυμίζει όσο το δυνατόν περισσότερο. Τις μέρες που έχετε αιμοκάθαρση, θα καθίσετε σε μια μία άνετη πολυθρόνα αιμοκάθαρσης για περίπου τέσσερις ώρες, οπότε θα θελήσετε να φορέσετε κάτι άνετο. Αν έρχεστε στο κέντρο μας από τη δουλεία σας ή από άλλο χώρο εκτός σπιτιού σας, ενθαρρύνουμε να έχετε κάνει ντούζ και να φοράτε άνετα καθαρά ρούχα. Μπορεί να αισθανθείτε κρύο κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς το αίμα σας κυκλοφορεί έξω από το σώμα σας και θα είστε ξαπλωμένοι για αρκετές ώρες. Οι ζεστές κάλτσες, μια μπλούζα ή ένα πουλόβερ και ίσως ένα καπέλο μπορεί να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε ζεστό το σώμα σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η θερμοκρασία περιβάλλοντος μέσα στην μονάδα σας κάνει να αισθάνεστε βολικά. Το προσωπικό μας θα σας προμηθεύσει με μαξιλάρι και κουβέρτα. Αν έχετε φίστουλα ή μόσχευμα στο χέρι σας βεβαιωθείτε ότι τα μανίκια σας είναι αρκετά χαλαρά για να τυλίγονται. Εάν έχετε καθετήρα στο στήθος σας, φροντίστε να φοράτε ένα πουκάμισο που ανοίγει μπροστά. Εκτός από τα ζεστά ρούχα, μπορεί επίσης να θέλετε να φέρετε ένα βιβλίο, αφού θα έχετε προσωπικό φωτισμό που θα σας επιτρέπει να διαβάζετε. Θα έχετε τη δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο οπότε μπορείτε να φέρετε μαζί σας tablet ή laptop. Οι πολυθρόνες είναι πολύ άνετες, έχουν 6 διαφορετικούς μηχανισμούς για να βρείτε τη στάση που σας εξυπηρετεί. Μπορεί να μετατραπεί σε κρεβάτι για να κοιμηθείτε αν το επιθυμείτε. Θα διαθέτετε προσωπική τηλεόραση (smart tv) με ακουστικά.
Τι μπορείτε να κάνετε κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης;
Η ανάγνωση, η παρακολούθηση τηλεόρασης, η ακρόαση μουσικής, η πληρωμή λογαριασμών, η δημιουργία λίστας ειδών super market, το σερφάρισμα στο διαδίκτυο και ο ύπνος είναι μερικά μόνο από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε ενώ κάνετε αιμοκάθαρση. Μπορείτε επίσης να κάνετε νέες γνωριμίες με άλλους ασθενείς. Στις περισσότερες περιπτώσεις δημιουργούνται πολύ καλές παρέες. Πολλοί άνθρωποι που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση απολαμβάνουν να πάνε σε ένα κέντρο αιμοκάθαρσης για θεραπεία επειδή τους δίνει χρόνο να δημιουργήσουν φιλίες με άλλους ανθρώπους με παρόμοιες εμπειρίες. Φαίνεται παράξενο αρχικά, αλλά η κοινωνικότητα ιδιαίτερα των ανθρώπων τρίτης ηλικίας που μοιάζει να το έχουν ανάγκη προάγεται. Θα ακούσετε ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίας μπορείτε να τρώτε ή να πίνετε τον καφέ σας. Στη διάρκεια της συνεδρίας επειδή το αίμα του οργανισμού μας κυκλοφορεί και «καθαρίζεται» και μπορεί η πίεση μας να μην είναι σταθερή, ένα ακόμη και ελαφρύ γεύμα αυξάνει την αιμάτωση του στομάχου και μπορεί να έχουμε απότομη πτώση της πίεσης. Παράλληλα, στην περίοδο που είμαστε με την πανδημία covid-19 παρούσα και τη διαχείριση των λοιμώξεων προτεραιότητα μας, οφείλουμε όλοι μας να είμαστε προσεκτικοί, οπότε για λόγους και πρόληψης αποφεύγεται το ελαφρύ γεύμα ως καθημερινή συνήθεια. Οφείλουμε να έχουμε στο μυαλό μας ότι κάποιοι ασθενείς, ιδιαίτερα οι διαβητικοί μπορούν να εμφανίσουν κυρίως μετά τις 2 ώρες συνεδρίας συμπτώματα «υπογλυκαιμίας» ή αίσθημα «πείνας», ενώ κάποιοι άλλοι με την «αφυδάτωση» κατά τη συνεδρία αναπτύσσουν αίσθημα δίψας. Για όλους αυτούς τους ασθενείς θα υπάρχει δυνατότητα για ελαφρύ γεύμα, νερό ή οτιδήποτε άλλοτε χρειασθεί. Το προσωπικό είναι δίπλα σας για οτιδήποτε χρειασθεί.
Μπαίνοντας στο κέντρο αιμοκάθαρσης
Όταν εισέρχεστε στο κέντρο αιμοκάθαρσης για πρώτη φορά, θα σας υποδεχτεί το προσωπικό της υποδοχής, που αφού σας θερμομετρήσει μαζί με το συνοδό σας, θα σας μεταφέρει στο εξεταστήριο μας για να συναντήσετε την προισταμένη και τα άλλα μέλη της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης. Οι χώροι είναι άνετοι, πολύ φωτεινοί και διαμορφωμένοι με τέτοιο τρόπο ώστε να δύναται η δυνατότητα για απομόνωση όταν χρειάζεται και να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Κατά την πρώτη σας επίσκεψη, θα χρειαστεί να προσκομίσετε το βιβλιάριο υγείας και ιατρικά έγγραφα που αφορούν το ιστορικό σας σαν ασθενή. Η ομάδα μας θα συζητήσει μαζί σας και με τον/την συνοδό σας όλα τα θέματα υγείας σας και θα γίνει μία γενικότερη κουβέντα για να γνωριστούμε όλοι καλύτερα και να σας βοηθήσουμε να αρχίσει η ένταξη σας στην «νέα οικογένεια σας» που είναι οι άνθρωποι της μονάδας αιμοκάθαρσης. Θα έχετε επίσης πολύ χρόνο για να κάνετε ερωτήσεις σχετικά με το κέντρο αιμοκάθαρσης, την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης, τη διαδικασία αιμοκάθαρσης ή οτιδήποτε άλλο σας έρχεται στο μυαλό. Θα σας υποδειχθεί που είναι ο χώρος των αποδυτηρίων όπου θα μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις παροχές του πριν και μετά τη συνεδρία σας. Μόλις τελειώσει η γραφική εργασία, θα καθίσετε στην αίθουσα αναμονής έως ότου η νοσηλεύτρια σας να σας καλέσει για να ετοιμαστείτε για τη θεραπεία σας.
Πριν ξεκινήσει η συνεδρία αιμοκάθαρσης
Στη συνέχεια, θα συναντήσετε μια από τις νοσηλεύτριες αιμοκάθαρσης, που ακολουθώντας όλους τους κανόνες υγιεινής θα σας ζυγίσει σε ξεχωριστό χώρο από την αίθουσα αιμοκάθαρσης πριν ξεκινήσετε τη θεραπεία. Στη συνέχεια, η νοσηλεύτρια θα σας δείξει πώς να πλένετε το χέρι όπου βρίσκεται η αγγειακή σας προσπέλαση. Μόλις μάθετε πώς, θα κάνετε αυτό το βήμα μόνοι σας. Όταν η αγγειακή σας προσπέλαση είναι καθαρή, θα συνοδεύεστε σε μια πολυθρόνα θεραπείας που έχει προετοιμαστεί για εσάς. Κάθε πολυθρόνα καθαρίζεται καλά πριν κάθε νέος ασθενής κάθεται. Όταν φτάσετε στην πολυθρόνα σας, η νοσηλεύτρια θα ελέγξει τα ζωτικά σας σημεία. Στη συνέχεια, θα έχετε λίγα λεπτά για να καθίσετε στην καρέκλα σας με την κουβέρτα και το μαξιλάρι σας. Κάθε καρέκλα, όπως αναφέραμε σου δίνει τη δυνατότητα να τη ρυθμίσεις όπως σε βολεύει. Δίπλα σας θα έχετε ένα ερμάριο με ντουλάπι και ράφια όπου μπορείτε να τοποθετήσετε τα ατομικά σας είδη και ταυτόχρονα οριοθετεί τον προσωπικό σας χώρο. Υπάρχει η δυνατότητα όταν οι συνθήκες είτε το επιτρέπουν είτε το επιβάλλουν να κάνετε αιμοκάθαρση σε κρεβάτι ή σε χώρο που απομονώνεται από την υπόλοιπη μονάδα με κρεβάτι ή πολυθρόνα με ενσωματωμένη ζυγαριά.
Ξεκινά η συνεδρία αιμοκάθαρσης
Μόλις είστε στην καρέκλα σας τακτοποιημένος και έτοιμος θα ξεκινήσει σιγά –σιγά η διαδικασία. Η νοσηλεύτρια για τη δική σας προστασία θα φορά προστατευτική στολή, γάντια, μάσκα και γυαλιά και θα έχει δίπλα της ένα trailer με όλα τα υλικά που θα χρειασθεί. Στη συνέχεια αν έχετε φίστουλα ή μόσχευμα θα τα καθαρίσει-απολυμάνει με υλικά μίας χρήσης που θα ανοίγουν μπροστά σας και θα τα παρακεντήσει με μία ή δύο βελόνες. Η μία βελόνα (αρτηριακή γραμμή) θα μεταφέρει το αίμα μέσω του φίλτρου στο μηχάνημα αιμοκάθαρσης και αφού το «καθαρίσει» και απομακρυνθούν οι τοξικές ουσίες και τα παραπάνω υγρά θα το επιστρέφει με τη δεύτερη γραμμή (φλεβική) στη δεύτερη βελόνα. Οι περισσότεροι ασθενείς συνηθίζουν την παρακέντηση με τις βελόνες και δεν ενοχλούνται μετά 1-2 συνεδρίες. Σε κάθε περίπτωση, η νοσηλεύτρια θα σας συμβουλεύσει για επιλογές που έχετε ώστε να χρησιμοποιείται είτε επιθέματα είτε αλοιφές πριν τη συνεδρία που «μουδιάζουν» την περιοχή ώστε να έχετε τη μικρότερη δυνατή ενόχληση. Αν έχετε κεντρικό φλεβικό καθετήρα, η νοσηλεύτρια περιποιείται την περιοχή του καθετήρα και συνδέει τις δύο γραμμές (αρτηριακή και φλεβική) στα άκρα του καθετήρα. Η συνεδρία τις πρώτες ημέρες διαρκεί 1-2 ώρες προοδευτικά όμως αυξάνει και καταλήγει να διαρκεί περίπου 4 ώρες , 3 φορές την εβδομάδα για τους περισσότερους ασθενείς.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας αιμοκάθαρσης
Κατά τη διάρκεια μιας θεραπείας τεσσάρων ωρών αιμοκάθαρσης, το αίμα σας θα περάσει από το μηχάνημα αιμοκάθαρσης 15 έως 20 φορές, και μια ποσότητα περίπου 1-1 / 2 φλιτζάνια αίματός σας μόνο θα βρίσκονται έξω από το σώμα σας ανά πάσα στιγμή.
Αν και δεν πρέπει να αισθάνεστε πόνο ή δυσφορία κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ενημερώστε ένα μέλος της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης αμέσως εάν αισθάνεστε ζάλη ή κράμπες. Η ζάλη, η ναυτία και οι μυϊκές κράμπες είναι πιθανές παρενέργειες της χαμηλής αρτηριακής πίεσης που μπορεί να συμβούν εάν φτάσετε στο στόχο-σας (ξηρό βάρος) και υγρά εξακολουθούν να αφαιρούνται ή εάν υγρά αφαιρούνται πολύ γρήγορα. Ο νεφρολόγος θα σας συμβουλεύει για το πόση ποσότητα υγρών θα πίνετε κάθε μέρα και θα σας υπενθυμίζει ποια τρόφιμα θεωρούνται «υγρά». Είναι σημαντικό να τηρείτε τα καθημερινά όρια υγρών σας για να αποφύγετε την αύξηση υπερβολικού βάρους υγρών μεταξύ των θεραπειών, καθώς η προσπάθεια απομάκρυνσης περισσότερων υγρών μπορεί να συμβάλει στη χαμηλή αρτηριακή πίεση και στην εμφάνιση κραμπών κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης.
Γιατί υπάρχουν συναγερμοί κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης;
Ένα από τα πιο προφανή πράγματα που μπορεί να παρατηρήσετε κατά τις πρώτες σας θεραπείες είναι ο ήχος των συναγερμών που ηχούν και σβήνουν κατά διαστήματα. Η μηχανή αιμοκάθαρσης παρακολουθεί συνεχώς τις πιέσεις που δημιουργεί το αίμα σας μέσα στο σύστημα εξωσωματικής κυκλοφορίας και στη μεμβράνη του φίλτρου. Παρακολουθεί επίσης την αρτηριακή σας πίεση, τη ροή του αίματος, τον χρόνο θεραπείας και το σύσταση και θερμοκρασία από το διάλυμα αιμοκάθαρσης που καθαρίζει το αίμα σας. Στα μηχανήματα αιμοκάθαρσης της μονάδας μας έχουμε την δυνατότητα να παρακολουθούμε κάθε στιγμή (real time) αν η «συνταγή» αιμοκάθαρσης που έχει συνταγογραφήσει ο νεφρολόγος υλοποιείται επιθυμητά. Επίσης μας δύνεται η δυνατότητα να αντιλαμβανόμαστε αν η φίστουλα ή το μόσχευμα λειτουργεί ικανοποιητικά ή εμφανίζει αυτό που ονομάζουμε «επανακυκλοφορία» (στάση δηλαδή του αίματος στη φίστουλα). Το μηχάνημα αιμοκάθαρσης επίσης μας «προειδοποιεί» για την εμφάνιση υποτασικού επεισοδίου όταν ο ασθενής πλησιάζει σε αυτό που ονομάζουμε ξηρό βάρος. Όλα τα παραπάνω δεδομένα παρακολουθούνται συνέχεια από την υπεύθυνη νοσηλεύτρια και τον νεφρολόγο σας. Η ασφάλεια των ασθενών σε όλα τα επίπεδα και η παροχή ολοκληρωμένης θεραπείας είναι προτεραιότητες όλων μας αδιαπραγμάτευτες. Εάν κάποια από αυτές τις μετρήσεις είναι εκτός εμβέλειας ή όταν ολοκληρωθεί η θεραπεία, το μηχάνημα ηχεί διαφορετικούς συναγερμούς για να ειδοποιήσει τη νοσηλεύτρια σας.
Όταν τελειώσει η θεραπεία αιμοκάθαρσης
Όταν ολοκληρωθεί η θεραπεία σας, η νοσηλεύτρια με αντίστοιχη διαδικασία με της έναρξης, θα σας επιστρέψει το αίμα που βρίσκεται στην εξωσωματική κυκλοφορία και αφού το «ξεπλύνει» θα σας αποσυνδέσει από το μηχάνημα και θα βγάλει τις βελόνες. Μόνος σας ή με τη βοήθεια της νοσηλεύτριας στην αρχή θα ασκήσετε πίεση στα σημεία παρακέντησης για μερικά λεπτά για να αποφύγετε τυχόν αιμορραγία και θα εφαρμοστούν επίδεσμοι ή πίεστρα αν χρειαστεί για να φύγετε με ασφάλεια. Πριν φύγετε, η νοσηλεύτρια σας θα πάρει την αρτηριακή σας πίεση και τα ζωτικά σας σημεία και θα σας ζυγίσει για άλλη μια φορά. Αυτό το βάρος μετά τη θεραπεία θα χρησιμοποιηθεί για να προσδιορισθεί βαθμιαία το «ξηρό βάρος» και να υπολογίζεται σε κάθε συνεδρία πόση ποσότητα υγρών θα αφαιρείται. Στη συνέχεια αφού ελέγξετε αν τυχόν ξεχάσατε προσωπικά σας είδη και χρησιμοποιήσετε τον χώρο των αποδυτηρίων για την ατομική σας υγιεινή, είστε ελεύθεροι να φύγετε. Την αγγειακή προσπέλαση (φίστουλα, μόσχευμα, κεντρικός φλεβικός καθετήρας) την προσέχουμε πολύ σύμφωνα με τις οδηγίες που θα μας δώσει το νοσηλευτικό προσωπικό, φροντίζουμε για την καθαριότητα της και έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι είναι η «γέφυρα» για να έχουμε μία ολοκληρωμένη θεραπεία. Εάν προκύψει το οποιοδήποτε πρόβλημα εκτός των ωρών που είμαστε στη μονάδα αιμοκάθαρσης (απροσδόκητη αιμορραγία, πόνος, αίσθημα καύσους, κα) ασκήστε πίεση στην περιοχή με γάζες εφόσον πρόκειται για αιμορραγία και επικοινωνήστε άμεσα με το κέντρο μας.